Maua lou Tolutasi Audio ua sauni le tagata taalo...
|
Lisi o Mataupu
Le mea tatou te iloa e uiga i le Fediverse
le Fediverse (o se portmanteau o le "federation" ma le "universe") e faasino i se fesoʻotaʻiga tuʻufaʻatasia o 'auʻaunaga tutoʻatasi talimalo e fesoʻotaʻi le tasi ma le isi e faʻaaoga ai se seti masani o tulafono, e pei o GaoioigaPub, OStatus, po o Faʻasalaga. O nei 'auʻaunaga, poʻo taimi, talimalo faʻasalalauga faʻasalalauga faʻasalalauga, blogs, microblogs, ma isi auʻaunaga, ma latou fausia ai se faiga faʻafesoʻotaʻi tele e mafai ai e tagata faʻaoga ona fegalegaleai i luga o sapalai eseese, e tutusa ma le auala e galue ai imeli i luga o kamupani eseese.
Vaega autu o le Fediverse:
Faʻasalalauga: E le pei o fa'asalalauga fa'aagafesootai masani e fa'atotonugalemu (pei o le Facebook po'o le Twitter), o le Fediverse o lo'o tu'ufa'atasia e fa'atautaia tuto'atasi. Soʻo se tasi e mafai ona faʻatulagaina a latou lava faʻataʻitaʻiga ma faʻafesoʻotaʻi i le lautele Fediverse.
Feso'ota'iga: E ui ina talimalo i tulaga eseese, e mafai e tagata faʻaoga i luga o le tasi tulaga ona fesoʻotaʻi ma fefaʻasoaaʻi mataupu ma tagata faʻaoga i luga o se isi faʻavae, pe a latou lagolagoina uma le tulafono tutusa, pei o GaoioigaPub.
Fa'alilolilo ma Pulea: Talu ai e mafai e tagata faʻaoga ona filifili a latou lava 'auʻaunaga pe fatuina se tasi, latou te sili atu le pulea o latou faʻamatalaga ma pe faʻafefea ona faʻatautaia le tulaga. E mafai ona o'o atu ai i le fa'alilolilo ma le tuto'atasi mo tagata fa'aoga.
Eseesega o Platforms: Eseese ituaiga o faʻavae o loʻo i ai i le Fediverse, e aofia ai:
Mastodon: O se microblogging platform e tutusa ma Twitter, ae federated.
pleroma: O le isi microblogging platform e mama ma ofoina atu se auala ese i fegalegaleaiga lautele.
pixelfed: O se fa'asalalauga fa'asoa fa'atusa, tutusa ma le Instagram.
Peertube: O se fa'avae fa'asoa fa'asoa vitiō.
friendica: O se fa'asalalauga fa'aagafesootai e sili atu ona tutusa ma le Facebook.
Faʻasalaga: O se tasi o feso'ota'iga fa'aagafesoota'i fa'asalalau muamua.
Fa'amalosia le Fa'aoga: E le o noatia tagata faʻaoga i tulafono ma algorithms a se tasi faʻalapotopotoga faʻapitoa. E mafai ona latou femalaga'i i le va o 'au'aunaga ma taofi le pulea o latou poto masani.
Leai se Pulega Tutotonu: E leai se kamupani poʻo se faʻalapotopotoga e pulea le Fediverse. O fa'ata'ita'iga ta'itasi e iai ana lava faiga fa'atonutonu, ma e mafai e 'au'aunaga ona poloka pe fa'afeso'ota'i ma isi 'au'aunaga pe a latou manatu e talafeagai.
Auala e Galue ai:
A fa'asalalau e se tagata fa'aoga anotusi, e fa'asoa i la latou fa'ata'ita'iga. Afai o loʻo mulimuli atu se tasi mai se isi faʻataʻitaʻiga ia i latou, o lena mea e mafai ona faʻasoa i luga o sapalai, faʻatagaina mo fesoʻotaʻiga ma fegalegaleaiga i le va o tagata faʻaoga i taimi eseese. O le faʻaogaina e le Fediverse o faʻasalalauga tatala e faʻatagaina ai lenei fegalegaleaiga le mautonu.
I le faʻatusatusaina o le faʻatonuga faʻapitoa masani o faʻasalalauga faʻasalalau tetele, o le Fediverse e faʻalauiloaina le eseesega ma pulega faʻalapotopotoga, faʻamalosia le galulue faʻatasi nai lo le tauvaga.

Le Taua o le Fediverse
le Fediverse e taua mo le tele o mafuaaga autu, aemaise lava ona o lona faʻavasegaina, faʻaoga-faʻaoga natura. O nisi nei o itu sili ona taua o lona taua:
Tutoatasi ma Tutoatasi
Saolotoga mai le Pulea Autasi: O fa'asalalauga fa'aagafesootai fa'ale-aganu'u e fa'atotonugalemu ma fa'atonutonu e fa'apotopotoga o lo'o i ai le fiafia i le fa'atupeina o fa'amaumauga a tagata, fa'alauiloa nisi o mataupu e ala i algorithms, ma fa'atulaga tulafono e pulea ai amioga a tagata fa'aoga. I le Fediverse, e leai se faʻalapotopotoga e pulea le fesoʻotaʻiga atoa. O lenei mea e mafai ai ona sili atu le faatemokalasi ma le faʻaogaina e tagata faʻaoga i fegalegaleaiga i luga ole laiga.
Resilience: Talu ai ona o le Fediverse o loʻo faia i le tele o 'auʻaunaga tutoʻatasi (faʻasologa), e leai se mea e tasi o le toilalo. Afai e tapuni se tasi fa'ata'ita'iga pe o'o i fa'afitauli, o le feso'ota'iga lautele o lo'o fa'aauau pea.
Tagata fa'apitoa ma Pule
Faʻamatalaga Puleʻaga: O tagata faʻaoga i le Fediverse e sili atu le puleaina o latou faʻamatalaga. E mafai ona latou filifili fa'ata'ita'iga ma faiga fa'alilolilo latou te malilie i ai pe fa'atautaia a latou lava fa'ata'ita'iga, lea e tu'uina atu ai ia i latou le pule atoatoa i a latou fa'amatalaga patino.
Sola ese mai le Mata'itū Kapitaalisme: O le tele o fa'asalalauga fa'apitoa e maua ai tupe e ala i le seleseleina o fa'amatalaga a tagata fa'aoga mo fa'asalalauga. O le Fediverse o se auala mo tagata faʻaoga e filifili ai mai lenei faʻataʻitaʻiga e ala i le filifilia o tulaga e le faʻalagolago i le faʻaogaina o faʻamatalaga.
Fa'asinomaga ma le Tutoatasi
Fa'aa'oa'oga Fa'aaufa'atasi: O faʻataʻitaʻiga taʻitasi i le Fediverse e faʻatulagaina ana lava tulafono, faiga faʻavae, ma tulaga faʻalapotopotoga. E mafai e tagata fa'aoga ona filifili pe fatuina nu'u e ogatusa ma o latou tulaga faatauaina ma mea e fiafia i ai, e oo atu ai i ni aafiaga patino.
Leai se Algorithmic Manipulation: I le tele o fesoʻotaʻiga faʻaagafesootai tutotonu, algorithms e pulea mea o loʻo vaʻaia e tagata faʻaoga, e masani ona faʻateleina le faʻaogaina pe faʻalauiloa faʻasalalauga. O le Fediverse e masani ona faʻaalia faʻasologa faʻasologa poʻo faʻavae i luga o mea e manaʻomia e le tagata faʻaoga, e tuʻuina atu ai i tagata faʻaoga sili atu le puleaina o latou poto masani.
Tatala Tulaga Fa'atonu ma Felagolagomai
Tatala Polokalama: O le Fediverse e faʻavae i luga o tulaga tatala pei GaoioigaPub, fa'atagaina ituaiga tulaga eseese (fa'ata'ita'iga, microblogs, fefa'asoaa'i vitiō, fa'asoa ata) e fegalegaleai le tasi i le isi ma le le lelei. O lenei feso'ota'iga felagolagoma'i e fa'atupuina ai le 'ese'ese fa'anatura o 'au'aunaga ma nu'u e feso'ota'i ae tuto'atasi.
Fa'afouga ma Fa'ata'ita'iga: Talu ai ona o le Fediverse e faʻavae i luga o punaoa tatala, e mafai e le au atinaʻe ona fausia ni meafaigaluega fou, faʻataʻitaʻiga, ma faʻasalalauga e faʻaleleia ai le fesoʻotaʻiga. Ole mea lea e fa'aleleia ai le fa'afouga i se auala e masani ona fa'atapula'aina e tulaga fa'apitoa.
Eseesega o Platforms ma Nuu
Nofoaga Faʻapitoa a Nisi: O le Fediverse e faʻatagaina mo le faʻatulagaina o faʻataʻitaʻiga e taulaʻi i mea e fiafia i ai poʻo ni tulaga faʻapitoa. Pe o se alalafaga i se mea e fiafia i ai, talitonuga faʻapolokiki, poʻo se aganuu, e mafai e le Fediverse ona faʻaogaina vaega eseese e ono leai se leo i luga o tulaga tetele.
Eseese Anotusi: Faatasi ai ma faʻasalalauga e pei o Mastodon (microblogging), Pixelfed (faʻasoa ata), Peertube (faʻasoa vitio), ma isi mea, e mafai e tagata faʻaoga ona suʻesuʻeina ituaiga eseese o mea e fatuina ma fefaʻasoaaʻi i totonu o le fesoʻotaʻiga tutusa. O lenei 'ese'esega e fa'aolaina ai le fatufatua'i ma le lautele lautele o fa'amatalaga.
Tusiga Puipuiga
Saolotoga o le Tautalaga: I luga o fa'asalalauga fa'atotonugalemu, o mea e mafai ona fa'asalaina pe 'ave'esea i le faitalia a lē e ona le fa'ailoga. I luga o le Fediverse, o faʻataʻitaʻiga taʻitasi e iai a latou lava faiga faʻavae, ma e mafai e tagata faʻaoga ona faʻafeiloaʻi i se isi faʻataʻitaʻiga pe a latou le ioe i tulafono poʻo a latou mea o loʻo faʻasalaina.
Avanoa i le lalolagi: Talu ai e leai se mea e tasi e pulea ai, o le Fediverse e mafai ona sili atu ona tetee atu i faʻasalaga mai malo poʻo faʻalapotopotoga. O fa'ata'ita'iga e mafai ona fa'afeiloa'i i fa'amasinoga eseese, e tu'uina atu ai i tagata fa'aoga avanoa i feso'ota'iga saoloto ma tatala.
Ose Suiga i le Tamaoaiga Fa'alogo
Taulai atu ile Nuu I luga ole Tupe Maua: Ole tele o fa'avae fa'atotonugalemu ua fausia e fa'ateleina ai le fa'aogaina o tagata fa'aoga, e masani ona ta'ita'i atu ai i fa'ata'ita'iga o amioga ma mea e fai ma vaisu e fa'amuamua le tau fa'ate'ia po'o le ita. O le Fediverse ua mamanuina e faʻaleleia atili ai le soifua maloloina, sili atu ona anoa fegalegaleaiga lea o le sini e le o le faʻatau atu o faʻasalalauga pe faʻatautaia feoaiga, ae ia fausia nuʻu.
Fa'asologa o Taimi: O le tele o taimi i luga o le Fediverse o loʻo faʻaalia pou i le faasologa o taimi nai lo le faʻalagolago i algorithms e faʻauluina faʻatasi. O le mea lea e suia ai le taulaiga mai mea e sa'ilia ai le mafaufau i fegalegaleaiga moni.
Fa'amalosia e ala i Open Source
Malamalama ma Galulue: Talu ai o le tele o polokalama i le Fediverse e tatala-punaoa, soʻo se tasi e mafai ona saofagā i lona atinaʻe, suʻeina le tulafono, pe fatuina a latou lava faʻasologa o faʻavae. O lenei matala e fa'aleleia ai se lagona o le umia fa'atasi ma le fa'aleleia atili.
Papuipui Maulalo i le Ulufale: Open-source software e faʻaititia ai le tau o le amataina o faʻasalalauga fou, faʻafaigofie mo tagata taʻitoʻatasi ma vaega laiti e faʻalauiloa a latou lava faʻataʻitaʻiga e aunoa ma le manaʻomia o atinaʻe tetele.
O le Fediverse e taua tele aua e ofoina atu se vaʻaiga o fesoʻotaʻiga lautele ma fesoʻotaʻiga i luga ole laiga e faʻamuamua fa'a tu'ufa'atasiga, fa'atonuga fa'aoga, fa'alilolilo, ma fa'aeseesega. O lo'o tu e fai ma fa'asagaga i le fa'atotonugalemu, fa'atupe fa'atosina o lo'o pulea le initaneti i aso nei, tu'uina atu i tagata fa'aoga le malosi e fa'atulaga ai a latou lava poto masani i luga ole laiga ma toe maua le pule i luga oa latou fa'amaumauga ma nu'u.

Le Fediverse ma isi faʻasalalauga lautele
le Fediverse faia se matafaioi tulaga ese i le laufanua fa'asalalau fa'asalalau ona o lona natura faʻapitoa, faʻatusatusa maʻoti ma tulaga faʻapitoa e pei o Facebook, Twitter, Instagram, ma YouTube. O loʻo i lalo nisi o faʻatusatusaga autu, lagolagoina e fuainumera ma mea masani, e faʻamaonia ai lona tulaga:
Fa'aaogaina ma le Tuputupu ae
Fediverse Tele: O le Fediverse e laʻititi laʻititi pe a faʻatusatusa i tulaga masani, ae o loʻo faʻatupulaia pea. E oʻo mai i le amataga o le 2023, faʻapipiʻi pei Mastodon (le sili ona lauiloa Fediverse auaunaga) sa i ai 10 miliona tusi resitala fa'asalalauina i le faitau afe o 'au'aunaga tuto'atasi (fa'ata'ita'iga). I le aotelega, o le Fediverse ua fuafuaina e iai 14-16 miliona tagata faʻaoga.
Twitter: E oʻo mai i le 2023, Twitter e tusa 368 miliona tagata faʻaaoga masina masina. E ui lava i nisi o tagata faʻaoga femalagaaʻi pe a maeʻa suiga i le umiaina, Twitter o loʻo faʻatonuina pea le tele o le tele nai lo Mastodon poʻo isi faʻavae Fediverse.
Facebook: O lo'o fa'atumauina pea le Facebook ma fa'atasi 2.96 piliona tagata faʻaaogaina masina i le 2023.
Instagram: Faatasi ai 2.35 piliona tagata faʻaaoga, Instagram faʻaauau pea ona avea ma taʻutaʻua faʻasalalauga lautele.
Malamalamaga Faatusatusa: E ui lava ina laʻititi le Fediverse, o lona tuputupu aʻe e atagia mai ai le faʻateleina o le fiafia i isi auala i faʻasalalauga faʻaagafesootai tutotonu, aemaise lava i le va o tagata faʻapitoa ma faʻaogaina tekinolosi. Mo se faʻataʻitaʻiga, ina ua maeʻa le mauaina o Twitter e Elon Musk, Na vaaia e Mastodon se tui tele i tagata fa'aoga fou, ma e silia ma le miliona tagata fa'aoga ua fa'aui mai i ni nai vaiaso pe a mae'a Oketopa 2022.
Decentralization vs. Centralization
Fediverse: O le Fediverse o loʻo tuʻufaʻatasia, o lona uiga e leai se kamupani tutotonu e pulea faʻamatalaga tagata faʻaoga poʻo amioga faʻavae. E fa'aaogaina protocols pei GaoioigaPub e fa'ataga ai fegalegaleai i tulaga eseese. E sili atu le tuto'atasi a tagata fa'aoga, filifili mea latou te fa'atasi pe faia a latou lava.
Fa'atonu Fa'atonu: O fa'asalalauga e pei o le Twitter, Facebook, ma le Instagram e fa'atotonugalemu, o lona uiga e tasi le fa'alapotopotoga e pulea tulafono a le tulaga, fa'amaumauga, ma faiga fa'alelei. O nei kamupani latou te faʻatonuina le poto masani a le tagata faʻaoga ma e masani ona faʻaogaina faʻamatalaga tagata faʻaoga mo faʻasalalauga.
Masani: E ui lava i eseesega faʻavae, o faʻasalalauga faʻapitoa ma Fediverse faʻataʻitaʻiga e faʻamoemoe e faʻafesoʻotaʻi tagata, fefaʻasoaaʻi mea, ma faʻaleleia nuʻu. Peita'i, a'o fa'aogaina e fa'atonuga totonugalemu algorithms e fa'amalieina ai le fa'auiga, o fa'ata'ita'iga Fediverse e masani lava ona mulimulita'i i se faiga fa'alaua'itele fa'atasi ai ma fa'asologa fa'asologa o taimi ma tulafono fa'atonutonu fa'apitoa.
Tupe Maua ma Fa'amatalaga Fa'alilolilo
Fediverse: E leai se faʻataʻitaʻiga pisinisi faʻapitoa i luga o le tele o faʻasalalauga Fediverse. O faʻataʻitaʻiga e masani ona faʻatautaia e volenitia pe lagolagoina e foaʻi ma le faʻatupeina o tagata. O le mea taua, e le o fa'atupe fa'amatalaga a tagata fa'aoga. O le fa'alilolilo ose fa'atauga autu, ma o fa'ata'ita'iga e sili atu ona manino e uiga ia latou fa'ata'ita'iga fa'amaumauga.
Fa'aagafesootai Fa'aleaganu'u: O fa'asalalauga tetele e pei o le Facebook ma le Instagram e fa'atupe ai fa'amaumauga a tagata e ala i le fa'atau atu o fa'asalalauga fa'atatau. Na o Facebook na maua le $ 116 piliona i tupe maua faʻasalalauga i le 2022, fa'alagolago tele i le aoina o fa'amaumauga e fa'aulu ai fa'asalalauga fa'apitoa.
Masani: O ituaiga uma e lua e manaʻomia ona faʻatumauina a latou gaioiga, ae o le Fediverse e masani lava ona faʻagaioia i luga o foaʻi ma faʻataʻitaʻiga e lagolagoina e tagata faʻaoga, aʻo faʻaogaina e faʻasalalauga masani faʻamatalaga tagata faʻaoga e avea ma a latou tupe maua autu.
Anotusi ma Algorithms
Fediverse: O le mauaina o mea i luga o le Fediverse e masani ona fa'asolosolo taimi, o lona uiga e va'ai tagata fa'aoga pou i le fa'atonuga na latou faia, e aunoa ma le fa'avasegaina o algorithmic. E itiiti le mamafa mo virality poʻo "fiafia," ma o le tagata faʻaoga poto masani e sili atu e uiga i faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga nai lo le faʻateleina o le taimi faʻaalu i luga o le tulaga.
Facebook, Instagram, ma Twitter: O loʻo faʻaaogaina nei tulaga algorithms fa'aulufaleina e fa'alauiloa ai mea e ono fa'aosoina ai le fiafia, fa'asoa, ma fa'amatalaga. O le sini o le faʻateleina o le faʻaogaina o tagata faʻaoga, e masani ona taʻitaʻia ai le faʻamuamua o mea mataʻina poʻo fefinauai. Mo se faʻataʻitaʻiga, Facebook's algorithms ua faitioina mo le faʻalauteleina o mea faʻapipiʻi e faʻatumauina ai tagata faʻaoga.
Masani: O faʻasalalauga faʻapitoa uma ma le Fediverse e faʻalagolago i mea e gaosia e le tagata, ae e matua ese lava i latou i le auala e tuʻuina atu ai lena anotusi. E ui o faʻasalalauga faʻapitoa e masani ona faʻaogaina algorithms e faʻateleina ai le faʻaogaina (ma tupe maua faʻasalalauga), o le Fediverse e faʻamuamua le faʻaogaina o tagata i luga o faʻaaliga o mea.
Fa'atauva'a ma Tulaga Fa'alaua'itele
Fediverse: O le fa'ata'ita'iga e tu'ufa'atasia, o lona uiga o fa'ata'ita'iga ta'itasi e iai ana tulafono ma pulega. E mafai e tagata fa'aoga ona filifili fa'ata'ita'iga fa'atasi ai ma tulafono e fetaui lelei ma o latou tulaga fa'atauaina po'o le femalaga'i i tulaga eseese pe a latou le ioe i le faiga fa'alelei. Faataitaiga, Mastodon faʻataʻitaʻiga e masani ona fa'atūina faiga fa'amalosi e tete'e ai i le fa'asāsā'au, ae o isi tulaga e ono fa'amuamua le tautala sa'oloto ma fa'atauva'a.
Fa'atonu Fa'atonu: Kamupani pei o le Facebook, Twitter, ma le Instagram o loʻo i ai faiga faʻavae faʻavaomalo o loʻo faʻamalosia. O nei faiga fa'avae e masani ona tosina mai ai faitioga ona o le fa'asa'o tele (fa'asa'oga) po'o le fa'amalie (le mafai ona taofiofia le tautala ita). Facebook, mo se faʻataʻitaʻiga, ua uma 15,000 fa'atonu mataupu galue e fa'amalosia ana faiga fa'avae i le lalolagi atoa, ae o lo'o tumau pea le fa'amalosia.
Masani: E feagai uma le Fediverse ma faʻasalalauga tuʻufaʻatasia ma luʻitau i le puleaina o mataupu, e aofia ai le ita, faʻamatalaga sese, ma le faʻalavelave. Ae ui i lea, o le faʻavasegaina o le Fediverse e faʻatagaina ai le tele o auala eseese, aʻo faʻaoga tuʻufaʻatasia e faʻaogaina faiga faʻavae tutusa.
Fa'alaua'itele ma le Fa'atonuga
Fediverse: O le Fediverse o le fale i le tele o nuʻu faʻapitoa ona o lona faʻavasegaina. O fa'ata'ita'iga e mafai ona fa'atatau i vaega fa'apitoa, pe fa'atatau i mea e fiafia i ai, gagana, po'o fa'atauga. O lenei mea e mafai ai e tagata fa'aoga ona auai i nu'u laiti, sili atu ona vavalalata e masani ona lagona le sili atu ona patino ma lagolago.
Fa'atonu Fa'atonu: O fa'alapotopotoga fa'apitoa e fa'afeiloa'i fo'i nu'u, ae e matele ina lautele ma fa'asalalau. O lo'o i ai vaega fa'apitoa, ae e masani lava o se vaega o se si'osi'omaga tele lea e masani ona fa'amalumalu ai nu'u laiti le va'aia ma le virality.
Masani: O ituaiga uma e lua e faʻaleleia ai nuʻu, ae o le Fediverse's decentralized natura e mafai ai ona sili atu le faʻaogaina, faʻapipiʻi vavalalata. I le taimi nei, o le fua fa'atatau o fa'asalalauga 'auala e mafai ona o'o atu nu'u i le to'atele o tagata fa'alogologo, e ui ina fa'aitiitia le fa'atonuina pe fa'afefea ona latou auai.
Interoperability vs. Walled Gardens
Fediverse: O le Fediverse o loʻo galue i luga o tulaga faʻapitoa e pei o GaoioigaPub, o lona uiga tulaga pei Mastodon, Pixelfed, ma Peertube e mafai ona fegalegaleai le tasi ma le isi. Mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai e se tagata Mastodon ona mulimuli ma faʻamatalaga i luga o pou a le tagata Pixelfed e aunoa ma se faʻaogaina.
Fa'atonu Fa'atonu: Ole tele o fa'asalalauga fa'apitoa e togalaau puipui, o lona uiga latou te le fa'atagaina fegalegaleaiga ma tagata fa'aoga po'o anotusi mai isi feso'otaiga. Mo se faʻataʻitaʻiga, e le mafai e se tagata faʻaoga Twitter ona mulimuli saʻo i se faʻamatalaga Facebook mai le Twitter.
Masani: O ituaiga uma e lua e faʻamalosia fegalegaleaiga faʻaagafesootai, ae o le Fediverse e faʻamuamua le tatala ma le felagolagomaʻi, ae o faʻasalalauga faʻapitoa e sili atu le faʻaogaina o meaola faanatura e faʻatumauina ai le mafaufau ma faʻamatalaga a le tagata.
O le Fediverse e tulaga ese mo lona pulega fa'apitoa, fa'alilolilo tagata fa'aoga, fa'alapotopotoga fa'apitoa, ma le leai o se fa'alagolago i fa'asalalauga, e fa'apena fa'apitoa ia i latou o lo'o su'e ni mea e sui a'i i tulaga fa'apitoa. Ae ui i lea, e laʻititi lava le laʻititi pe a faʻatusatusa i tagata tetele e pei o Facebook, Twitter, ma Instagram. O le leai o algorithms ma taulai i ai fa'atauva'a fa'aalaalafaga o eseesega autu, ae o le leai se pulea fa'atotonugalemu tu'uina atu i tagata fa'aoga se lagona o le umiaina o latou poto masani. E ui o faʻasalalauga faʻapitoa e pulea le laufanua, o le Fediverse e ofoina atu se faʻatusatusaga taua mo tagata faʻaoga o loʻo sailia le le faalauaiteleina, tutoatasi, ma tulaga tatala.
Ole Fediverse ma Centralized Social Media Platforms So'oga ma Fegalegaleaiga
E tele ni feso'ota'iga ma feso'ota'iga i le va o le Fediverse ma fa'asalalauga fa'aagafesoota'i tutotonu, e ui lava o nei mafutaga e eseese e faʻatatau i le faʻavae faʻapitoa ma le ituaiga o fegalegaleaiga. Lalo o auala autu e mafai ai e le Fediverse ona fegalegaleai pe faʻafesoʻotaʻi i isi faʻasalalauga lautele:
Fa'asalalauina
Tele tagata fa'aoga ile Fediverse platforms pei Mastodon or pixelfed auai i faʻasalalauga faʻasalalau ia latou tala i luga o tulaga faʻapitoa e pei o Twitter, Instagram, po o Facebook.
Meafaigaluega ma plugins o loʻo iai e otometi lava ona faʻata pe toe faʻasalalau mea mai le tasi tulaga i le isi. O lesi foi mea, Mastodon-Twitter faʻasalalauga faʻasalalau fa'ataga tagata fa'aoga e lafo se tweet i luga o le Twitter, lea e otometi lava ona fa'asoa e pei o le Mastodon post, po'o le isi itu.
Meafaigaluega faʻapipiʻi pei o nei fesoasoani i tagata fa'aoga e fa'amautu lo latou i ai i luga o le tele o fa'avae e aunoa ma le fa'aluaina o a latou taumafaiga, fa'afaigofie ona fa'agaoioi i luga o fa'asalalauga fa'apitoa ma fa'atotonugalemu.
Faʻaulufaleina mai ma Auina atu i fafo Fesoʻotaʻiga
O nisi meafaigaluega poʻo faʻaopoopoga e mafai ai e tagata faʻaoga fa'aulufale mai feso'ota'iga mai tulaga fa'apitoa (pei o Twitter po'o Facebook) i fa'ata'ita'iga Fediverse pei ole Mastodon. E ui e leʻo lagolagoina aloaia e faʻavae uma, o nei mea faigaluega e vaʻaia pe tuʻufaʻatasia faʻamaumauga e fesoasoani ai i tagata faʻaoga e suʻe a latou uo poʻo soʻo mai faʻasalalauga masani ile Fediverse.
E mafai ona fesoasoani nisi au'aunaga isi vaega auina atu i fafo mea po o lisi o feso'ota'iga mai fa'avae fa'atotonugalemu i fa'asologa e mafai ona fa'aoga ile Fediverse taimi.
So'oga Fa'amatalaga
Fediverse platforms e masani ona faʻatagaina tagata faʻaoga fesoʻotaʻiga o latou tala'aga mai fa'asalalauga masani. Mo se faataitaiga, tele Mastodon talaaga otooto fa'aali feso'ota'iga i le Twitter, Instagram, po'o le YouTube a le tagata fa'aoga. E fesoasoani lea i tagata fa'aoga e fa'atumauina se va'aiga fa'aalia i le tele o fa'alapotopotoga fa'anatura ma toe fa'afo'i tagata mulimuli mai fa'avae tuto'atasi i le Fediverse.
O nisi tagata faʻaoga i luga o faʻasalalauga faʻapitoa e faʻaopoopo a latou igoa Fediverse (faʻataʻitaʻiga, "@username”) i a latou bios, faʻamalosia tagata mulimuli e suʻe ma mulimuli ia i latou i luga o faʻasalalauga faʻapitoa.
Tu'ufa'atasiga o le ActivityPub ma Isi Fa'avae
GaoioigaPub, o le faʻasalalauga tatala lea e faʻamalosia ai le tele o le Fediverse (e aofia ai Mastodon, Pixelfed, PeerTube), e mafai ona tuʻufaʻatasia faʻatasi i totonu o faʻasalalauga faʻapitoa. Faataitaiga:
WordPress: O nisi nofoaga WordPress e faʻaaogaina GaoioigaPub plugins e mafai ai e WordPress blogs ona fegalegaleai ma tagata faʻaoga Fediverse. O faʻasalalauga faʻasalalau i luga o le WordPress site e mafai ona faʻaalia i luga o Mastodon poʻo isi faʻasalalauga Fediverse, ma e mafai e tagata faʻaoga Mastodon ona faʻaalia i luga o le blog post mai totonu o le Fediverse.
Drupal: E tutusa ma le WordPress, le Drupal O loʻo i ai faʻapipiʻi ActivityPub, faʻatagaina e auai i le Fediverse.
Sa i ai talanoaga e uiga i le faailoaina atu GaoioigaPub i fa'asalalauga tetele, ae o fa'asalalauga tetele e pei o Twitter, Facebook, po'o le Instagram e le'i fa'aaogaina lenei fa'atonuga.
Fetufa'aiga i totonu ma Virality
O mea e maua mai i faʻasalalauga faʻapitoa e masani ona oʻo atu i le Fediverse e ala i le faʻasoaina o tagata. Mo se faʻataʻitaʻiga, tweets poʻo YouTube vitio e masani ona faʻasoa i totonu Mastodon pou or Vitio PeerTube, fa'atagaina talanoaga ma fegalegaleai fa'ata'amilo i mea fa'avae autu.
E fa'apena fo'i, e mafai e tagata fa'aoga i luga o le Fediverse ona fatuina pe fa'afeiloa'i ulua'i anotusi (fa'ata'ita'iga, se vitiō ile PeerTube po'o se ata ile Pixelfed) e mulimuli ane fa'asalalauina ma fa'asoa i luga ole tulaga fa'apitoa e pei o Twitter po'o Facebook. O lenei fa'a'ese'ese pollination e mafai ai ona sosolo manatu i le va o fa'anatura.
Meafaigaluega i Fafo ma Au'aunaga Fa'apipi'i Fa'avae
E tele meafaigaluega ma auaunaga ua fuafuaina e faʻafesoʻotaʻi le va i le va o le Fediverse ma faʻasalalauga faʻapitoa. O nisi faʻataʻitaʻiga iloga e aofia ai:
Moa.party: O se auaunaga e mafai ai mo faʻasalalauga faʻasalalau i le va o Mastodon ma Twitter.
Bridgy: O se auaunaga e mafai ai fegalegaleaiga backfed, o lona uiga o le fiafia poʻo faʻamatalaga i luga o faʻasalalauga i luga o faʻasalalauga e pei o Facebook poʻo Twitter e mafai ona toe faʻafoʻi i tua i le uluai pou i luga o le Fediverse.
fedilab: O se telefoni feavea'i tele-platform e lagolagoina uma fegalegaleaiga Fediverse ma fegalegaleaiga ma isi faʻasalalauga lautele, fesoasoani i tagata faʻaoga e pulea faʻamatalaga i luga o le tele o fesoʻotaʻiga i le nofoaga e tasi.
Femalaga'iga o Tagata Fa'aoga mai Nofoaga Tutotonu
O le tele o tagata faʻaoga e le fiafia i faʻasalalauga faʻapitoa ona o popolega faʻalilolilo, faʻaogaina o mataupu algorithmic, poʻo faiga faʻavae masani. malaga atu i le Fediverse. O faʻalavelave maualuga, pei o suiga i le pule a Twitter, ua faʻateleina le faʻateleina o mea fou Mastodon saini, a'o saili tagata e sili atu le pulea o latou aafiaga i luga ole laiga.
O lenei femalagaiga e fesoasoani e faʻafesoʻotaʻi le tagata faʻaoga i le va o faʻasalalauga aʻo faʻamalosia e tagata o latou soo i luga o faʻasalalauga faʻapitoa e faʻatasi ma i latou i le Fediverse.
Open Source ma Faatusatusaga Amiotonu
le Fediverse ma nisi tulaga fa'atotonugalemu fefa'asoaa'i le uiga o Tatala-punaoa atina'e ma fa'alapotopotoga fa'apitoa. E ui o le tele o faʻasalalauga faʻapitoa e faʻapitoa, o nisi o poloketi, pei o WordPress ma Drupal, faʻaoga vavalalata faʻatasi ma manatu faʻapitoa o le Fediverse.
Bluesky: O se poloketi na amataina e Jack Dorsey (faʻavaeina o Twitter) e faʻamoemoe e fausia se faʻasalalauga faʻasalalau lautele, e pei o le Fediverse. Afai e ausia e le Bluesky ana sini, e mafai ona faʻafesoʻotaʻi le va i le va o fesoʻotaʻiga faʻaagafesootai tutotonu ma faʻasalalau, e mafua ai le faʻateleina o le tuʻufaʻatasia ma le ono mafai ona fegalegaleai ma Fediverse platforms e ala i faʻasalalauga tutusa.
Fa'ata'otoga o Mataupu ma Poloka Fa'alapotopotoga
Fa'atonuga o mea: E ui o faʻasalalauga tuʻufaʻatasiga e masani ona faʻataʻatia faiga faʻavae faʻavaomalo, o le Fediverse e faʻatagaina faʻataʻitaʻiga taʻitasi e fai a latou lava. O lenei eseesega i nisi taimi e mafua ai feteʻenaʻiga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o nisi taimi Fediverse ua filifili e poloka fesoʻotaʻiga ma faʻasalalauga faʻapitoa po'o isi fa'ata'ita'iga Fediverse e le usita'ia a latou fa'atonuga fa'alelei. E moni lava lenei mea i mataupu e le ioe tagata o lo'o i luga o fa'asalalauga fa'apitoa i le fa'afefea ona fa'afoeina le fa'avasegaina o mea i luga o fa'asalalauga lautele.
Malosiaga poloka: se Mastodon faʻataʻitaʻiga (aemaise lava i latou e taula'i i le le faalauaiteleina po o amioga) e ono poloka ai au'aunaga fa'asalalau po'o fegalegaleai ma fa'asalalauga fa'aagafesootai fa'apitoa mo mafua'aga fa'ale-aganu'u, ae maise lava pe a fa'aogaina e na fa'avae i le mata'ituina o tupe faavae po'o ua va'aia o lo'o saofagā i amioga leaga i luga ole laiga.
le Fediverse ma tulaga fa'atotonugalemu e pei o Twitter, Facebook, ma Instagram o fa'alapotopotoga tu'ufa'atasi eseese ae e eseese Feso'ota'iga e ala i fa'asalalauga fa'asalalau, fa'asoa fa'asoa, ma femalagaiga a tagata fa'aoga. Meafaigaluega ma au'aunaga e fesoasoani e fa'afeso'ota'i le va i le va o ituaiga e lua o fa'avae, e fa'ataga ai tagata fa'aoga e fa'atumauina le gaioiga i mea uma e lua. Ae ui i lea, o le Fediverse o loʻo taulaʻi i luga o le le faalauaiteleina, tuʻufaʻatasia, ma le tutoʻatasi e ofoina atu se poto masani e matua ese lava mai faʻasalalauga faʻapitoa, ma avea ai ma se mea taua mo tagata faʻaoga e sailia atili le pulea o latou luga ole initaneti. Ole avanoa mo le fa'aopoopoina atili e ala ile protocols pei GaoioigaPub o loʻo fautua mai o fesoʻotaʻiga i le va o le Fediverse ma isi faʻavae e mafai ona tupu i luga o le taimi.
filo ma Fediverse?
E oʻo mai i le 2024, Meta's Threads ua faia ni laasaga taua i le tuʻufaʻatasia ma le Fediverse, faʻapitoa e ala i le faʻaaogaina o le ActivityPub protocol. O lenei tu'ufa'atasiga o le a mafai ai e tagata fa'aoga Threads ona fegalegaleai ma tagata fa'aoga i luga o fa'asalalauga fa'apitoa e pei o Mastodon ma WordPress e aunoa ma le mana'omia o fa'amatalaga eseese. I le taimi nei, o lo'o fa'aogaina fa'amatalaga fa'alaua'itele o lo'o filifili i totonu e mafai ona fa'asoa fa'asalalauga i le Fediverse, e ui lava o nisi ituaiga mataupu, pei o palota po'o pou fa'atasi ai ma tali fa'atapula'aina, e le'o aofia ai mai lenei galuega.
Meta o loʻo faʻatinoina le faʻagasologa o lenei tuʻufaʻatasiga, faʻamautinoa le felagolagomaʻi i le va o Threads ma isi faʻavae Fediverse aʻo faapaleniina le poto masani o tagata faʻaoga ma luitau faʻapitoa. Mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai e tagata faʻaoga ona faʻapipiʻi pou o upusii ma fegalegaleai ma tali mai isi 'auʻaunaga, ae o loʻo i ai pea tapulaʻa le faiga. O nisi o fegalegaleaiga, e pei o le fiafia poʻo tali mai Fediverse platforms, atonu e le mafai ona iloa atoatoa ile Threads e aunoa ma le asiasi atu i na tulaga fafo.
Meta e fa'amoemoe e fa'amalieina lenei feso'ota'iga e ala i le fa'atagaina o mea e fa'agasolo uma i auala e lua-e mafai ai e tagata fa'aoga Threads ona fa'atasi ma tagata fa'aoga Fediverse ma le isi itu. Ae ui i lea, o le faʻasologa o loʻo faʻasolosolo faʻasolosolo, faʻatasi ai ma foliga e pei o le aofaʻi o tagata mulimuli ma tali faʻasalalauga atoa o loʻo faʻaauau pea ona atinaʻe. O lenei tu'ufa'atasiga o se vaega o le sini lautele a Meta e fa'alauiloa feso'ota'iga fa'aagafesootai fa'apitoa a'o fa'atalanoaina fa'alavelave fa'apitoa ma fa'amautinoa le saogalemu o tagata fa'aoga.
O le gaioiga o loʻo faʻaalia ai le iloa e Meta o le faʻatupulaia o le manaʻoga mo fesoʻotaʻiga faʻasalalau faʻasalalau, matala ma avanoa..
Fesootai Tofiga
-
Manatu o Tupe Maua Passive
Lisi o Mataupu Fa'amatalaga: O se manatu o tupe maua pasi, e masani ona taʻua o se fuafuaga o tupe maua pasi poʻo se tupe maua pasi, o se fuafuaga tau tupe poʻo se faʻatulagaga e mafai ai e tagata taʻitoʻatasi ona…